Het Parfum Patrick Süskind

cover-het-parfumHet boek was goed. Zeer goed zelfs. In het begin dacht ik dat het een droge, simpele schrijfstijl zou zijn, maar dat was niet zo! Een mooi voorbeeldje hiervan: ‘Het meisje was inderdaad van exquise schoonheid. Ze hoorde tot dat warmbloedige type vrouwen die als honing zijn, glad en zoet en ontzettend kleverig; die met een stroperig gebaar, eenmaal schudden met hun haar, een langzame zweepslag van hun blik en ruimte beheersen en daarbij rustig als in het oog van een wervelstorm staan, zich kennelijk niet bewust van hun eigen aantrekkingskracht, waarmee ze de hartstocht en ziel van mannen zowel als vrouwen onweerstaanbaar naar zich toe trekken. Ze was jong, bloedjong, de prikkeling van haar type was nog niet smeuïg geworden.’

Grenouille is een jongen die geboren is met een onnatuurlijk scherpe neus. Hij ruikt dingen die wij amper ruiken zoals de geur van glas en nog veel meer. Het is een eigenaardig, bijna psychopathisch type zou ik durven zeggen. Want hij geeft enkel om geuren. Op een dag ruikt hij een geur als geen andere, een geur waarop hij verliefd wordt. Het is een geur van een beeldschoon meisje. Maar Grenouille weet dat iedereen rondom het meisje niet in katzwijm valt omwille van haar schoonheid, maar omwille van haar geur. Grenouille moet deze geur bezitten, niet alleen omdat hij er een obsessie mee heeft, maar ook omdat hij weet dat dit een geur is om de liefde in mensen los te maken. Wat dus machtiger is dan geweld, oorlog, onderdrukking.

En zo begint hij geduldig aan zijn plan. Hij leert de geur van levende dingen afnemen en probeert eerst andere meisjes uit. Algauw verkeert de stad in paniek omdat er steeds meer meisjes op dezelfde manier vermoord worden teruggevonden.

Ik ga vanaf dit punt beginnen vergelijken met de film. Technisch gezien was de film gedoemd om te mislukken, want het is al moeilijk met woorden een geur te beschrijven, laat staan met beelden. En die beschrijvingen waren deels wat het boek zo goed maakte. Ook is het moeilijk om in een film een niet sympathiek hoofdpersonage te hebben. Dat is in een boek niet zo storend omdat je je meer gebonden voelt met hem aangezien je in zijn hoofd zit. In een film zié je gewoon wat die persoon doet. Nog iets: Grenouille is niet een geweldige prater, dus moest alles in de film worden opgevuld met een voice-over om te verklaren wat hij voelde en deed. Terecht, want anders zouden zijn daden compleet willekeurig lijken, maar door die voice-over kreeg de film het gevoel een documentaire te zijn.

De hoofdacteur was in de film een flop. In het boek is hij een afstotelijke jongen die zich klein en onzichtbaar kan maken. In de film is hij een knappe jongen met grote puppy ogen. Het maakt de film een beetje eigenaardig omdat hij zo’n afschuwelijke dingen doet zonder dat je er een zieke persoonlijkheid in kan zien.

Daarbij was de regie slordig. De regisseur liet bijvoorbeeld niet iedereen waarmee Grenouille lang in contact was gebleven doodgaan (zoals in het boek) waardoor de lugubere boodschap helemaal niet overkwam, en men zich zou beginnen afvragen waarom die ene was doodgegaan en die andere niet. Voor de rest had de regisseur eigenlijk helemaal niet zo’n moeilijke taak: het verhaal volgen. Maar neen, te moeilijk, hij kon er niet op vertrouwen. Hij had alles: de juiste setting, de juiste acteurs (buiten dan de hoofdrolspeler, jammer genoeg) en nu moest hij om de één of andere stomme reden er allemaal hollywood elementen in brengen waardoor het een slordige indruk gaf. Het boek is luguber, dus moest de film ook zo zijn. Dat het hoofdpersonage dan niet sympathiek was, lijkt me een element dat de film speciaal had kunnen maken. Misschien had de regisseur er zelfs prijzen voor gekregen. Maar hij wou op veilig spelen en stak er allemaal cheesy elementen in, die gemiddelde kijkers wel aangenaam vinden maar die ik verschrikkelijk storend vind.

Het einde in het boek vond ik geweldig. De climax goed. Voor mij tilde de climax het boek boven andere boeken uit. Ik bedoel, welk boek zou er niet bovenuit springen, als het een orgie op het einde had? Nee, grapje, het einde raakte me omdat het verhaal een emotionele wending kreeg. Grenouille heeft ondertussen zijn ultieme parfum verworven, en staat voor een tribune met meer dan duizend man voor zich. En het parfum werkt: ‘Alleen nog vloeibaar waren de mensen, inwendig opgelost in geest en ziel, nog slechts van amorfe vloeistof en alleen hun hart voelden ze als een wankele brok in hun binnenste zwalken en legden het, iedereen, man of vrouw, onvoorwaardelijk de kleine man in zijn blauwe jas in de hand: ze hadden hem lief.’

Maar op het einde beseft Grenouille dat de geur liefde in mensen kan opwekken, maar niet voor hém. En bovenal leert het parfum hemzelf niet om lief te hebben. Dus op een koude winternacht gaat hij terug naar Parijs, giet het flesje bij een bende zwervers over zich heen. En de zwervers worden uitzinnig, ze willen allemaal een stukje van deze engel. En zo word hij opgegeten. De laatste zin is: “Ze waren buitengewoon trots. Voor het eerst hadden ze iets uit liefde gedaan.” (de zwervers) Het boek begint met een krankzinnig leuk idee: de geur van mensen capteren. Het eindigt met een verbazend diepe ontroering uit me te halen. Ik vind dit een lief boek: Een boek dat mijn verwachtingen vervult, en op het laatste nippertje overstijgt.

1 thoughts on “Het Parfum Patrick Süskind

  1. Dit is echt een fantastisch boek.
    Eenmaal je begint te lezen kan je bijna niet meer stoppen.
    De schrijver kan zeer goed de geuren beschrijven.
    Je wordt ook ondergedompeld in hoe een moordenaar denkt.
    Voor degene die echt geen zin hebben om te lezen dit boek is ook al verfilmd maar toch raad ik het aan om eerst het boek te lezen.
    Dit is echt een aanrader.

Plaats een reactie